Είναι θάμνος ή μικρό δέντρο. Τα φύλλα του είναι εναλλασσόμενα, ακέραια, λογχοειδή, βαθυπράσινα με μικρό μίσχο και με ελαφρά κυματοειδή μορφή. Η οσμή τους είναι αρωματική και η γεύση τους είναι λίγο πικρή. Τα άνθη βγαίνουν τον Μάρτιο με Απρίλιο. Ο καρπός είναι δρύπη με σαρκώδες περικάρπιο και μεγάλο σπέρμα. Το χρώμα του είναι κυανόμαυρο ή μαύρο όταν ωριμάσει, έχει σχήμα ωοειδές και μέγεθος μικρής ελιάς. Από τους καρπούς παράγεται το δαφνέλαιο, που έχει μορφή αλοιφής και στη συνηθισμένη θερμοκρασία είναι πράσινο.
Το φυτό ευδοκιμεί σε ασβεστολιθικά και καλά αρδευόμενα εδάφη. Ο πολλαπλασιασμός του γίνεται με σπέρματα, τα οποία σπέρνονται σε σπορεία. Έπειτα από 3-4 μήνες τα φυτεύουν στο έδαφος και όταν αναπτυχθούν αρκετά τότε μεταφυτεύονται στην οριστική τους θέση. Εκτός αυτού, η δάφνη πολλαπλασιάζεται και με μοσχεύματα όπως και με παραφυάδες.
Τα φύλλα του φυτού χρησιμοποιούνται ως άρτυμα στη μαγειρική (νοστιμίζει φαγητά όπως τα όσπρια) και στη συσκευασία ξηρών καρπών, όπως σύκα ή σταφίδες. Το αιθέριο έλαιο που έχουν τα φύλλα και οι καρποί (δαφνέλαιο) χρησιμοποιείται για την παρασκευή εντομοκτόνων και παρασιτοκτόνων. Ένα αραιό αφέψημα από αυτά χρησιμοποιείται ως παρασιτοκτόνο οργανισμών που παρασιτούν σε άλογα.
Στην Ελλάδα η δάφνη ήταν γνωστή από τα αρχαιότατα χρόνια και γίνεται μνεία γι’ αυτήν στον Όμηρο. Ήταν ιερό δέντρο, αφιερωμένο στο θεό Απόλλωνα. Πρώτα οι Έλληνες και έπειτα οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να στεφανώνουν με κλαδιά δάφνης τους νικητές των αγώνων. Έτσι, ακόμα και σήμερα η δάφνη ταυτίζεται με τη δόξα, τη νίκη και την υπεροχή. Στην αρχαιότητα ήταν επίσης γνωστές οι θεραπευτικές της ιδιότητες. Αναφέρεται ότι η Πυθία του Μαντείου των Δελφών πριν δώσει τον χρησμό της μασούσε φύλλα δάφνης.
- Η δάφνη έχει διεγερτικές, διουρητικές, αντισπασμωδικές, εμμηναγωγές, αποχρεμπτικές, εφιδρωτικές και τονωτικές ιδιότητες.
- Η δάφνη έχει αντιβακτηριδιακή και αντιμυκητιασική δράση.
- Το αφέψημα διαλύει τα άλατα του οργανισμού και για την αμοιβάδωση.
- Η αλοιφή με δαφνέλαιο και γλυκερίνη χρησιμοποιείται στα διαστρέμματα και τις θλάσεις.
- Υδατικά εκχυλίσματα δάφνης μπορούν, επίσης, να χρησιμοποιηθούν ως στυπτικά και ακόμη και ως αλοιφή για ανοικτές πληγές.
- Στη θεραπεία μασάζ, το αιθέριο έλαιο της δάφνης ανακουφίζει την αρθρίτιδα και τους ρευματισμούς, ενώ στην αρωματοθεραπεία, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ωτίτιδας και την υψηλή αρτηριακή πίεση. Επίσης, χρησιμοποιείται για τα εξανθήματα που προκαλούνται από το δηλητήριο του κισσού, το δηλητήριο βελανιδιάς, και της τσουκνίδας σαν κατάπλασμα εμποτισμένο σε βραστά φύλλα δάφνης.
- Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται και στο μετεωρισμό της κοιλιάς, γιατί προκαλεί συσπάσεις στα έντερα.
